Hình ảnh là sức mạnh
Một lớp học về sức mạnh của hình ảnh - Lớp cảm thụ điện ảnh (tháng 9.2025)
Trong ghi chú của Augusto Boal về khoảng thời gian làm công tác xóa mù chữ ở Peru vào năm 1973, chụp ảnh là một hoạt động quan trọng. Người học không chỉ sử dụng máy ảnh như một công cụ giải trí hay lưu giữ hình ảnh thế giới. Nó được dùng để trả lời những câu hỏi được đưa ra bởi người hướng dẫn: người hướng dẫn sẽ đặt câu hỏi bằng tiếng Tây Ban Nha, là một ngôn ngữ, và người tham gia sẽ trả lời bằng hình ảnh, cũng là một ngôn ngữ.
Sau khi chụp, cả nhóm sẽ thảo luận về hình ảnh và lý do họ chụp. Không có giới hạn nào cho những hình ảnh này. Khi được hỏi “bạn sống ở đâu”, nó không nhất thiết phải là một không gian vật lý, không cần phải là một căn phòng, một khu phố, một con đường, hay một thành phố cụ thể. Trong ghi chú của Boal, đã có người chụp ảnh một đứa trẻ với vết máu trên mặt để trả lời cho câu hỏi này, và giải thích rằng ở nơi anh ta sống bị hoành hành bởi chuột, và máu trên mặt đứa trẻ là do nó bị chuột gặm mũi trong lúc ngủ.
Augusto Boal gọi đó là trao “tư liệu sản xuất” (means of production). Vâng, chính là thứ chúng ta nghe đi nghe lại ở đại học. Đó là khoảng 50 năm trước, khi thiết bị ghi hình chưa phổ biến. Họ “xóa mù chữ” về hình ảnh cho người dân tại Lima, Peru bằng cách phổ biến cho họ về hình ảnh, trao cho họ công cụ thực hành, để những từ ngữ mơ hồ hiện lên rõ ràng bằng hình ảnh với người chụp, và họ có thể chia sẻ với người khác.
Hình ảnh là một quyền lực. Những người cầm máy giờ máy lên chụp, lựa chọn mình sẽ chụp gì và không chụp gì, rồi mang những hình ảnh đó đi, chọn lựa cái gì được chia sẻ, cái gì không. Những hình ảnh có thể lừa dối chúng ta về hiện thực (reality), mang chúng ta đến những hiện thực khác, mà chúng ta không biết rằng nó có tồn tại. Đôi khi, nó không chỉ là một hiện thực được ghi lại, nó còn là một mong ước về hiện thực - đáng lẽ ra nó có thể là thế nào. Và hình ảnh trở thành công cụ khởi đầu cho nỗ lực cải tiến thế giới của những người Marxist.
Tôi gần như bê nguyên những gì Boal và các cộng sự đã làm vào trong chương trình lớp cảm thụ điện ảnh của Xí Nghiệp. Các câu hỏi bắt đầu từ "bạn sống ở đâu, "bạn làm công việc gì" đến những điều cá nhân hơn. Có người đã chụp bàn học của mình. Có người đã chụp một căn phòng bên cạnh, nơi chàng trai ngủ trưa trong phòng luôn nhét chân ra ngoài cửa sổ. Tôi nghĩ nó đều là những câu trả lời hay cho câu hỏi “bạn sống ở đâu”, bởi chúng thể hiện được những suy tư của người chụp và những sắc thái cảm xúc bên trong họ.
Sự ra đời của các thiết bị ghi hình cá nhân và việc chúng ngày càng mạnh mẽ trong thời gian gần đây đặt ra một đòi hỏi về sự làm chủ hình ảnh, bằng các thực hành hình ảnh cũng như lý luận. Và các lý luận hình ảnh, không thể bắt đầu bằng cùng một hệ thống lý luận đã được sử dụng với các văn bản viết.
Chương trình học của lớp cảm thụ điện ảnh tại Xí Nghiệp được phát triển từ lý thuyết và thực hành của những nhà làm phim như Sergei Eisenstein, Vsevolod Pudovkin, Robert Bresson, và tất nhiên là trường phái sân khấu Marxist với khởi điểm là Bertolt Brecht. Mọi người có thể xem đầy đủ thông tin hơn tại https://www.xndathanglong.com/p/cam-thu-dien-anh
Khóa cảm thụ điện ảnh tháng 9.2025 tổ chức vào tối thứ 5 (lớp online) và chiều thứ 7 (lớp offline). Lớp học kéo dài 10 buổi, bao gồm 6 buổi lý thuyết, 2 buổi thực hành, 1 buổi xem phim và 1 buổi tổng kết.
Thời lượng: 10 buổi, mỗi buổi 3 tiếng
Thời gian học: 19h30 tối thứ 5 (lớp online #3) và 14h30 chiều thứ 7 (lớp offline #6)
Hình thức học: Google meet (lớp online) và gặp mặt trực tiếp tại Hà Nội (lớp offline). Có group chat trao đổi giữa học viên và người hướng dẫn
Học phí: Các bạn có thể đóng học phí theo một mức tùy chọn từ 2.000.000đ - 3.000.000đ. Nếu bạn không có nhiều điều kiện dư dả, bạn hoàn toàn có thể chọn đóng mức phí tối thiểu hoặc nhắn tin cho Xí Nghiệp về việc đóng học phí muộn. Nếu bạn dư dả, bạn có thể chọn mức học phí cao, như một cách hỗ trợ những người đóng học phí thấp.
Lớp offline sẽ bắt đầu vào 18/9/2025 và lớp offline sẽ bắt đầu vào 20/9/2025.
Đăng ký học tại: https://bit.ly/dangky-lopcamthu
Link đăng ký buổi trải nghiệm: https://bit.ly/xinghiepopenday
Thông tin chi tiết về lớp học: https://www.xndathanglong.com/p/cam-thu-dien-anh
Feedback học viên: https://bit.ly/feedback-lopcamthu